pilot myśliwski, oficer Polskich Sił Powietrznych na Zachodzie, bohater kampanii wrześniowej,
francuskiej i brytyjskiej
Janusz Marciniak urodził się 11 lipca 1916 roku w Sewastopolu, w ówczesnym Imperium Rosyjskim. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości jego rodzina powróciła do kraju i osiedliła się w Lublinie. Tam ukończył Gimnazjum im. Stanisława Staszica, uzyskując maturę w 1936 roku. Jesienią rozpoczął kurs unitarny w Szkole Podchorążych Piechoty w Różanie, a na początku 1937 r. został przyjęty do Szkoły Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie. Szkolił się jako pilot myśliwski i jeszcze przed promocją, w czerwcu 1939 r., trafił do 112 Eskadry Myśliwskiej.
W kampanii wrześniowej 1939 r. brał udział w obronie Warszawy. 6 września wspólnie z kolegami zestrzelił niemieckiego bombowca He 111. Po przymusowym lądowaniu dołączył do swojej eskadry i kontynuował walki. 18 września, wraz z rzutem kołowym jednostki, przekroczył granicę z Rumunią, a następnie przedostał się do Francji. Po kapitulacji tego kraju ewakuował się do Wielkiej Brytanii, gdzie przeszedł szkolenie i został pilotem RAF-u.
W lipcu 1941 r. trafił do słynnego 303 Dywizjonu Myśliwskiego im. Tadeusza Kościuszki, gdzie rok później objął dowództwo eskadry. Walczył m.in. w operacji „Jubilee” nad Dieppe, gdzie zgłosił prawdopodobne zestrzelenie Focke-Wulfa 190. W kolejnych latach służył w 315 i 306 Dywizjonach PSP. Od maja 1944 r. notował kolejne zwycięstwa powietrzne – zestrzelił niemieckie samoloty Arado i Messerschmitty.
8 czerwca 1944 r. został mianowany dowódcą 306 Dywizjonu „Toruńskiego”. Zginął śmiercią bohaterską 23 czerwca 1944 r. w czasie walk nad Normandią podczas ataku na niemiecki węzeł kolejowy w Verneuil-sur-Avre. Zestrzelony przez czterech przeciwników, próbował wyprowadzić uszkodzony samolot poza zabudowania miasteczka Crulai. Ewakuował się z maszyny, lecz spadochron nie zadziałał. Zginął na miejscu. Początkowo pochowany w Crulai, po wojnie spoczął na Polskim Cmentarzu Wojennym w Grainville-Langannerie.
Za swoje zasługi odznaczony został m.in. Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari, trzykrotnie Krzyżem Walecznych, trzykrotnie Medalem Lotniczym oraz Polowym Znakiem Pilota. W Crulai i w Lublinie – w murach I LO im. Stanisława Staszica – znajdują się tablice upamiętniające jego osobę.
