Czarno-białe zdjęcie starszego mężczyzny z siwą brodą i łysiejącą głową. Ubrany w ciemny, trzyczęściowy garnitur. Twarz surowa, spojrzenie skierowane w bok. Tło czarne, co podkreśla postać. Styl fotografii formalny, zapewne koniec XIX lub początek XX wieku.

Krajewski Henryk (1824–1897)

prawnik, działacz demokratyczny, zesłaniec syberyjski, dyrektor Wydziału Spraw Zagranicznych Rządu Narodowego

Henryk Krajewski urodził się 20 grudnia 1824 roku we wsi Dub w rodzinie o silnych tradycjach patriotycznych – jego dziadek Antoni walczył pod Kościuszką, a ojciec Seweryn był organizatorem oddziałów gen. Józefa Dwernickiego w powstaniu listopadowym. Edukację średnią ukończył w Gimnazjum Gubernialnym w Lublinie w 1842 roku, po czym podjął studia prawnicze na Uniwersytecie Moskiewskim. Tam nawiązał kontakty ze środowiskami rosyjskich liberałów i słowianofilów oraz pomagał polskim zesłańcom przejeżdżającym przez Moskwę.

Po ukończeniu studiów i uzyskaniu stopnia kandydata nauk prawnych w 1846 roku wrócił do Warszawy, gdzie odbywał aplikację w Trybunale Cywilnym i od 1848 r. pracował jako adiunkt w Wydziale Skarbowym Rządu Gubernialnego. W tym czasie włączył się w działalność tajnych struktur demokratycznych. Był jednym z przywódców organizacji spiskowej wśród warszawskich urzędników. Aresztowany 17 lutego 1850 r., osadzony został w X Pawilonie Cytadeli Warszawskiej, gdzie w 1851 r. załamał się psychicznie i złożył zeznania obciążające innych konspiratorów. W 1854 r. został skazany na 8 lat katorgi i zesłany do kopalń w rejonie Nerczyńska na Syberii. Tam ożenił się z wdową po Edwardzie Domaszewskim, dawnym towarzyszu z konspiracji.

Po ogłoszeniu amnestii w 1856 r. został przeniesiony do kategorii osiedleńców i zamieszkał w Kiachcie, gdzie pracował jako prawnik i społecznik. Opracował statuty szkoły i lokalnego banku. W 1860 r. powrócił do Warszawy i został radcą prawnym w kancelarii ordynacji Zamoyskich oraz w Towarzystwie Kredytowym Ziemskim. W 1861 r. był sekretarzem Delegacji Miejskiej powołanej po masakrze na Placu Zamkowym. Jesienią tego samego roku ponownie aresztowany, został na krótko zesłany do Tambowa.

Od 1862 r. był sekretarzem Rady Miejskiej Warszawy, a w czasie powstania styczniowego objął funkcję dyrektora Wydziału Spraw Zagranicznych Rządu Narodowego, działając w ramach rządu Karola Majewskiego i Romualda Traugutta. Był autorem znanej odezwy z 31 lipca 1863 roku, wzywającej narody Europy do zerwania stosunków dyplomatycznych z Rosją.

Po upadku powstania został aresztowany, więziony w Cytadeli i w 1865 r. zesłany na cztery lata do Kiereńska. Po powrocie w 1869 r. ponownie pracował w kancelarii Zamoyskich. W 1870 r. został mianowany adwokatem przy warszawskim Sądzie Apelacyjnym, a od 1876 r. pełnił funkcję adwokata przysięgłego. Występował w wielu ważnych procesach politycznych, broniąc m.in. działaczy socjalistycznych. Cieszył się dużym autorytetem w środowisku prawniczym, był prezesem Kasy Pomocy Adwokatów Przysięgłych.

Zmarł 19 czerwca 1897 roku w Warszawie. Pochowany został na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 45-2-17).

Znani Absolwenci