wojewoda sandomierski, działacz państwowy
Krzysztof Ossoliński herbu Topór był jedną z czołowych postaci politycznych i kulturalnych Rzeczypospolitej Obojga Narodów w pierwszej połowie XVII wieku. Jako wojewoda sandomierski, mecenas sztuki oraz fundator zamku Krzyżtopór, zapisał się w historii jako wybitny przedstawiciel polskiej magnaterii.
Urodził się 28 kwietnia 1587 roku w Bukowsku na ziemi sanockiej jako syn Jana Zbigniewa Ossolińskiego, starosty sanockiego, oraz Jadwigi Sienieńskiej. W 1596 roku rozpoczął naukę w kolegium jezuickim w Lublinie, które stanowiło fundament jego wszechstronnego wykształcenia humanistycznego. Następnie kontynuował studia w Krakowie (1602), Würzburgu (1604–1607), Grazu (1608), Bolonii (1609), Padwie (1611) i Paryżu (1612), zdobywając gruntowną wiedzę z zakresu nauk politycznych, prawa i kultury.
Po powrocie do kraju rozpoczął karierę polityczną, zostając w 1607 roku dworzaninem królewskim. W kolejnych latach pełnił funkcje podstolego (1618), podkomorzego sandomierskiego (1619), kasztelana sądeckiego (1633), wojnickiego (1636) oraz wojewody sandomierskiego (1638). Był również wielokrotnym posłem na sejm, gdzie angażował się w sprawy gospodarcze i wojskowe.
Ossoliński zasłynął jako fundator zamku Krzyżtopór w Ujeździe, którego budowę rozpoczął około 1627 roku. Zamek, ukończony w 1644 roku, był jednym z najwspanialszych przykładów architektury pałacowej w Europie, łącząc funkcje rezydencjonalne z obronnymi. Inspiracją dla jego budowy mogły być włoskie pałace, które Ossoliński poznał podczas swoich podróży edukacyjnych.
Zmarł 24 lutego 1645 roku w Krakowie i został pochowany w klasztorze Karmelitów Bosych, którego budowę wspierał.
Dzięki swojej działalności politycznej, mecenatowi kultury oraz zaangażowaniu w rozwój architektury, Krzysztof Ossoliński pozostaje postacią o znaczącym wpływie na historię Polski.
