Obraz przedstawia portret starszego mężczyzny ujętego do ramion, zwróconego delikatnie w prawą stronę (z punktu widzenia widza). Tło portretu jest jednolite, brązowe, pozbawione jakichkolwiek dodatkowych elementów – skupia całą uwagę na postaci. Wygląd mężczyzny: Mężczyzna ma jasną karnację i łagodny, spokojny wyraz twarzy. Jego włosy są krótko ostrzyżone, siwe, z odcieniem bieli, widocznie przerzedzone na czubku głowy, ale gęstsze po bokach. Ma również gęstą, zadbaną brodę i wąsy, które są białe, ale nie długie – broda dokładnie okala szczękę i podbródek. Czoło jest wysokie, a twarz pociągła, z widocznymi kośćmi policzkowymi. Oczy są koloru niebieskiego lub szaroniebieskiego, patrzą spokojnie w dal, nie wprost na widza. Brwi są jasne, dość cienkie, a nos prosty i średniej wielkości. Usta zamknięte, o lekko zarysowanych konturach, wyrażają powagę i skupienie. Ubranie: Mężczyzna ma na sobie ciemny habit, typowy dla zakonników. Habit jest koloru czarnego lub bardzo ciemnego brązu, prosty, bez zdobień. Przy szyi habit wykończony jest skromnym kołnierzem. Na wysokości piersi widoczna jest wiązana na sznurek część habitu, charakterystyczna dla stroju zakonników. Styl obrazu: Portret jest realistyczny, namalowany z dbałością o detale twarzy i strukturę materiału habitu. Oświetlenie jest miękkie, bez ostrych cieni – oświetla twarz z lewej strony obrazu (prawa strona postaci), nadając jej trójwymiarowości. Obraz jest statyczny, bez żadnych dynamicznych elementów, co wzmacnia uczucie powagi, ciszy i zadumy. Interpretacja i możliwe znaczenie: Sposób przedstawienia, strój oraz skupiony wyraz twarzy sugerują, że może to być postać duchowna, być może zakonnik, mnich, lub święty. Portret ten mógł zostać wykonany w celu upamiętnienia danej osoby w klasztorze, szkole katolickiej lub innym miejscu kultu.

Drużbicki Kacper (1590-1662)

jezuita, wybitny teolog i kaznodzieja doby baroku, autor dzieł ascetycznych szeroko tłumaczonych w Europie
oraz prowincjał zakonu jezuitów w Rzeczypospolitej

Urodził się 6 stycznia 1590 r., prawdopodobnie w Drużbicach koło Piotrkowa Trybunalskiego. Edukację rozpoczął w Kolegium Jezuickim w Poznaniu, a w 1609 r. wstąpił do nowicjatu w Krakowie. W latach 1611–1612 studiował retorykę w Kolegium Jezuickim w Lublinie, jednej z najważniejszych szkół jezuickich w kraju, kształcącej przyszłych kaznodziejów, nauczycieli i duchownych. Nauka w tej placówce, znanej z wysokiego poziomu dydaktycznego, stanowiła istotny etap jego formacji intelektualnej i duchowej.

Po studiach w Lublinie, Kacper Drużbicki kontynuował edukację filozoficzną w Kaliszu, a od 1615 r. sam nauczał retoryki w kolegiach jezuickich, m.in. w Lublinie i we Lwowie. W latach 1618–1622 studiował teologię w Poznaniu, a następnie podjął wykłady z logiki w Kolegium Jezuickim w Lublinie, wnosząc wkład w rozwój akademicki tej instytucji.

W latach 1629–1633 oraz 1650–1653 i 1661 r. pełnił funkcję prowincjała polskiej prowincji jezuitów. Był także dwukrotnie delegatem na Kongregację Generalną w Rzymie, gdzie reprezentował polskie środowisko zakonne, a w Rzeczypospolitej pełnił m.in. rolę kaznodziei Trybunału Lubelskiego – prestiżowej instytucji sądowej i politycznej. Pozostawił po sobie liczne dzieła o tematyce ascetycznej i duchowej, które przetłumaczono na język angielski, niemiecki, hiszpański i francuski, co świadczy o jego ponadregionalnym znaczeniu.

Od 1657 r. Kacper Drużbicki mieszkał w Poznaniu, gdzie objął funkcję rektora miejscowego kolegium. Zmarł tam 2 kwietnia 1662 r., pozostawiając po sobie spuściznę, która odegrała znaczącą rolę w rozwoju duchowości jezuickiej w Polsce i Europie.

Bibliografia

  1. Polski Słownik Biograficzny, t. 5, Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 1939.
  2. Bednarski, Stanisław. Dzieje jezuitów w Polsce, Kraków: WAM, 1993.
  3. Litak, Stanisław. Szkolnictwo jezuickie w Polsce w dobie baroku, Lublin: TN KUL, 1995.
  4. Grzebień, Ludwik (red.). Encyklopedia wiedzy o jezuitach na ziemiach Polski i Litwy 1564–1995, Kraków: WAM, 1996.

Znani Absolwenci