historyk sztuki, architekt, konserwator zabytków, znawca i popularyzator dziejów Lublina
Urodził się 15 sierpnia 1912 r. w Twerze (Rosja) w rodzinie inteligenckiej – jego ojciec był inżynierem geodetą, matka historykiem i bibliotekarką. W 1921 r. Gawareccy powrócili do Polski i osiedlili się w Lublinie. Henryk ukończył Gimnazjum im. Stanisława Staszica w 1930 r., a następnie studiował budownictwo wodne na Politechnice Warszawskiej, dyplom uzyskując po wojnie. W 1946 r. rozpoczął studia z historii sztuki na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim.
Lata wojny spędził w Warszawie, a po upadku Powstania Warszawskiego znalazł się w obozie przejściowym w Pruszkowie. Po wojnie zamieszkał na stałe w Lublinie, gdzie związał się zawodowo z Inspekcją Budowlaną, a od 1950 r. objął stanowisko Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Przez wiele lat pełnił także funkcję zastępcy dyrektora ds. naukowych w Oddziale Pracowni Konserwacji Zabytków.
Prowadził szeroką działalność dydaktyczną i popularyzatorską. Wykładał na KUL i UMCS, prowadził szkolenia dla przewodników turystycznych oraz wykłady z zakresu muzealnictwa i inwentaryzacji zabytków. Był autorem licznych publikacji, artykułów, opracowań i przewodników dotyczących architektury, sztuki i historii Lublina oraz regionu. Jego rozległa wiedza o dziejach miasta i zamiłowanie do dokumentowania przeszłości uczyniły go postacią centralną w życiu kulturalnym Lublina.
Henryk Gawarecki był aktywnym członkiem wielu towarzystw naukowych i kulturalnych, m.in. Polskiego Towarzystwa Historycznego, Stowarzyszenia Architektów Polskich, Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego (PTTK), Towarzystwa Miłośników Lublina, Lubelskiego Towarzystwa Miłośników Książki oraz Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych. Po śmierci Stefana Wojciechowskiego objął funkcję prezesa LTMK, był również Wielkim Mistrzem Orderu Białego Kruka ze Słonecznikiem – najwyższego odznaczenia bibliofilskiego. Posiadał bogaty księgozbiór, gromadzony od zakończenia wojny aż do śmierci.
Zmarł 20 marca 1989 r. w Lublinie, pochowany został na cmentarzu komunalnym na Majdanku.
Odznaczenia i wyróżnienia:
Krzyż Kawalerski i Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, Krzyż Zasługi, medale XX-, XXX- i XL-lecia PRL, Medal Aleksandra Janowskiego, Medal „Gorących Serc”, odznaki „Zasłużony dla Lublina”, „Zasłużony Działacz Kultury”, „Zasłużony dla Województwa Lubelskiego” i inne.
Henryk Gawarecki pozostaje jedną z najwybitniejszych postaci w dziejach lubelskiej konserwacji zabytków i popularyzacji historii miasta. Jego prace nadal stanowią fundament wiedzy o Lublinie i jego dziedzictwie kulturowym.