jezuita, heraldyk
Kasper Niesielski był autorem fundamentalnego herbarza „Korona Polska”, który do dziś pozostaje jednym z najważniejszych źródeł wiedzy o polskiej szlachcie i genealogii rodów Rzeczypospolitej.
Urodził się 31 grudnia 1682 r. w Wielkopolsce. W 1699 r. rozpoczął naukę w nowicjacie Kolegium Krakowskiego, a w latach 1701–1704 studiował filozofię w Kolegium Jezuickim w Lublinie – jednej z najbardziej prestiżowych szkół zakonnych tamtego okresu, znanej z wysokiego poziomu nauczania logiki i przedmiotów humanistycznych. Studia teologiczne kontynuował w Krakowie w latach 1707–1711, przygotowując się do przyjęcia święceń kapłańskich, które otrzymał w 1710 r.
Kasper Niesielski rozpoczął karierę akademicką jako profesor retoryki i poetyki w Jarosławiu, gdzie pełnił również funkcję kronikarza kolegium. W kolejnych latach wykładał w różnych ośrodkach jezuickich: w Bydgoszczy (1712–1713), Chojnicach (1713-1714), Kaliszu (1714-1715), gdzie prowadził zajęcia z etyki i matematyki. W latach 1715–1723 poświęcił się pracy kaznodziejskiej. Od 1724 r. przebywał w kolegium jezuitów w Krasnymstawie, gdzie kontynuował działalność naukową i pisarską.
Szczególne miejsce w dorobku Kaspra Niesielskiego zajmowałą praca heraldyczna. Przez wiele lat gromadził materiały do monumentalnego herbarza rodów szlacheckich. W 1728 r. rozpoczął publikację dzieła pt. Korona Polska, które było owocem skrupulatnych badań genealogicznych i heraldycznych. Dzieło to, mimo zarzutów o jezuicką tendencyjność i nadmierną gloryfikację wybranych rodzin, uznane zostało za źródło rzetelne i o wyjątkowej wartości naukowej, wykorzystywane zarówno przez historyków, jak i heraldyków kolejnych stuleci.
Kasper Niesiecki zmarł 9 maja 1744 r. w Krasnymstawie, pozostawiając po sobie dzieło trwałe i nieocenione w polskiej kulturze historycznej.
Bibliografia
- Polski Słownik Biograficzny, t. 23, Kraków: PAU, 1978.
- Grzebień, Ludwik (red.). Encyklopedia wiedzy o jezuitach na ziemiach Polski i Litwy 1564–1995, Kraków: WAM, 1996.
- Litak, Stanisław. Szkolnictwo jezuickie w Polsce w XVIII wieku, Lublin: TN KUL, 1991.
- Niesiecki, Kasper. Herbarz Polski, wyd. reprintowe, Warszawa: WAiF, 1994.
