Powstaniec węgierski, emisariusz niepodległościowy, zesłaniec syberyjski, działacz Wielkiej Emigracji
Urodził się w 1818 roku w Lublinie, w rodzinie mieszczańskiej. Był uczniem Szkoły Wojewódzkiej w Lublinie, z której został usunięty w 1834 roku decyzją namiestnika Iwana Paskiewicza. Otrzymał tzw. wilczy bilet za próbę założenia organizacji uczniowskiej, której celem była walka z donosicielstwem i obrona solidarności szkolnej. To wydarzenie na zawsze ukształtowało jego postawę niepodległościową.
Wiosną 1848 roku Olszewski zbiegł do Galicji, gdzie został zatrzymany przez władze austriackie i wydany Imperium Rosyjskiemu. Udało mu się ponownie zbiec do Galicji, a stamtąd wyruszył na Węgry, gdzie wstąpił do Legionu Polskiego. Jako podoficer piechoty wziął udział w kampanii węgierskiej w 1849 roku. Po jej klęsce przedostał się do Turcji, gdzie związał się z Towarzystwem Demokratycznym Polskim, aktywnie działając w środowisku Wielkiej Emigracji.
W 1851 roku udał się do Londynu, a następnie do Paryża. Prowadził działalność konspiracyjną i emisaryjną, m.in. w Wielkopolsce i zaborze pruskim. W 1856 roku, podczas jednej z misji do Królestwa Polskiego, został aresztowany w Hamburgu i wydany władzom carskim. W 1857 roku został zesłany do Jakucka na Syberii, gdzie przebywał w skrajnie trudnych warunkach. W 1866 roku przeniesiono go do Wilejska, gdzie przebywał pod nadzorem policyjnym z powodu kontaktów z zesłańcami po powstaniu styczniowym.
Dzięki staraniom brata i z uwagi na zły stan zdrowia, w 1872 roku uzyskał zgodę na powrót do Królestwa Polskiego. Niestety, nie zdołał dotrzeć do celu – zmarł 25 kwietnia 1875 roku w Kazaniu, w drodze powrotnej z zesłania.
Józef Olszewski był postacią tragiczną i symboliczną – reprezentował pokolenie polskich patriotów, których życie upłynęło w ciągłej tułaczce, walce i zesłaniu. Jego los ilustruje dramat jednostki oddanej idei niepodległości, a jego biografia stanowi ważną część historii Wielkiej Emigracji i polskiego ruchu niepodległościowego XIX wieku.