nauczyciel języka rosyjskiego i przysposobienia wojskowego (1930-2010)
Urodził się 4 października 1930 roku w Mosurze niedaleko Włodzimierza Wołyńskiego (obecnie Ukraina). Rodzice Władysław i Maria (z domu Koc) prowadzili gospodarstwo rolne. Tutaj ukończył szkołę powszechną. W 1944 roku na skutek działań wojennych wraz z rodzicami przeniósł się do Siedliszcza w powiecie hrubieszowskim. W latach 1946-50 uczęszczał do Liceum Pedagogicznego im. Ewarysta Estkowskiego w Lublinie, gdzie w roku 1950 uzyskał maturę. Po maturze ukończył 6-cio miesięczny kurs języka rosyjskiego w Bydgoszczy. Od 1 sierpnia 1950 roku został zatrudniony jako nauczyciel jęz. rosyjskiego w Liceum Ogólnokształcącym w Kraśniku oraz w kraśnickim Liceum Handlowym prowadził zajęcia z przysposobienia wojskowego. 1 września 1952 roku przeniósł się do Liceum Ogólnokształcącego im. S. Staszica w Lublinie, w którym uczył języka rosyjskiego i przysposobienia wojskowego do 25 listopada 1952 roku, a następnie przerwał pracę w „Staszicu” w celu odbycia w latach 1952-54 zasadniczej służby wojskowej. Wrócił do pracy nauczycielskiej w „Staszicu” 1 lutego 1955 roku jako nauczyciel języka rosyjskiego i przysposobienia wojskowego. Pracę w Liceum im. Staszica łączył z zajęciami wychowawczymi w Internacie Liceum Sztuk Plastycznych w Lublinie, będąc kierownikiem wspomnianej placówki w latach 1955-58. W dniu 30 lipca 1956 roku w Lublinie wziął ślub z nauczycielką Wandą Chromiec. Prof. Surmacz cieszył się uznaniem za swój sposób prowadzenia zajęć, zdyscyplinowanie i traktowanie zarówno spraw dydaktycznych jak i wychowawczych z należytą sumiennością. Lekcje były ciekawe poprzez oglądanie przezroczy, filmów, albumów, słuchanie audycji radiowych, a stosowane przez Profesora metody i formy pracy takie jak: m. in. praca w grupach, „burza mózgów”, nauczanie problemowe itp. sprawiały, iż uczniowie zawsze bardzo chętnie uczestniczyli w zajęciach. Profesor starał się doprowadzić do zrozumienia przez uczniów języka rosyjskiego tzn. zdawania sobie sprawy ze sposobu przyporządkowania składników tekstu składnikom rzeczywistości. Pokazując i przybliżając bogatą kulturę Rosji prowadził do uświadomienia i ukształtowania umiejętności kreowania oraz właściwego stosowania zrozumiałego dla innych tekstu w języku rosyjskim. Lekcje PW (przysposobienia wojskowego) prowadzone przez Prof. Surmacza pociągały uczniów zdyscyplinowanym, wojskowym ujęciem, a zdobyta wiedza, umiejętności i nawyki umożliwiały orientację w terenie, wyuczenie zasadniczej postawy, oddawania honorów, posługiwania się bronią oraz wielu innych czynności teoretycznych i praktycznych ujętych w odpowiednich regulaminach. Obok podstawowych przedmiotów – języka rosyjskiego i przysposobienia wojskowego prowadził pozalekcyjne koło fotograficzne, które cieszyło się zawsze dużym powodzeniem. Brał udział w ścisłym gremium zajmującym się programowaniem pracy dydaktyczno wychowawczej w Liceum im. Staszica i przez szereg lat był wychowawcą kolejnych uczniowskich klas. Uczniowie cenili u Profesora przede wszystkim obiektywizm, z jakim oceniał wypowiedzi ustne i prace pisemne oraz formę rozmów w „cztery oczy”, a nie na forum klasy. Wspomniane rozmowy dotyczyły drażliwych kwestii z zakresu nauczania i wychowania. Wniósł znaczący wkład w organizowanie i rozwój procesu dydaktyczno wychowawczego w szkołach i placówkach oświatowych na terenie Lublina, będąc 23 przez blisko 20 lat inspektorem szkolnym (od 1.XI.1967 roku), a także poprzez pracę w kuratoryjnym zespole do spraw przysposobienia wojskowego i obronności. Przyczynił się w ogromnej mierze do poprawy poziomu i rozwoju sieci szkół średnich ogólnokształcących, podstawowych oraz przedszkoli. Po przejściu na emeryturę (1995 r.) prowadził zajęcia dydaktyczne w Zakładzie Doskonalenia Zawodowego w Lublinie przy ul. Królewskiej. Profesor Gustaw Surmacz ukończył historię na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie oraz Podyplomowe Studium Organizacji i Zarządzania Oświatą dla Wizytatorów Szkolnych w Kaliszu. Wanda i Gustaw Surmaczowie wychowali syna Leszka, który jest doktorem nauk medycznych. Za osiągnięcia w pracy dydaktyczno-wychowawczej, a także wyróżniające efekty w działalności oświatowej w zakresie programowania i kierowania szkolnictwem otrzymał szereg dyplomów i nagród oraz następujące odznaczenia – Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Srebrny i Złoty Krzyż Zasługi, Medal Komisji Edukacji Narodowej, Brązowy, Srebrny i Złoty Medale za Zasługi dla Obronności Kraju, Złotą Odznakę Związku Nauczycielstwa Polskiego, Złotą Odznakę Honorową – Zasłużony dla miasta Lublina, Brązową Odznakę im. J. Krasickiego, Medal XXX-lecia PRL, Medal im. H. Jordana. Prof. Gustaw Surmacz zmarł 11 stycznia 2010 roku. Pochowany został na Cmentarzu przy ul. Lipowej w dniu 15 stycznia 2010 roku. Pozostanie w naszej pamięci jako wybitny nauczyciel i wychowawca kolejnych roczników uczniowskich pokoleń poprzez takie cechy jak: obiektywizm, uczciwość, dogłębna wiedza oraz wysoka kultura.